In deze periode keren de overwinteraars weer terug naar Benidorm of andere plaatsten aan de Costa. Het is een fenomeen dat eind jaren 70 populair begon te worden. Maar wie konden zich dat veroorloven en wat deden ze toen en wat doen ze nu? Nieuwe perspectieven ontstonden voor de ‘gewone man’ toen in Spanje de wolkenkrabbers gestaag toenamen.
De appartementen stonden in de beginjaren ‘s winters leeg, maar de trek naar het zuiden heeft inmiddels gigantische vormen aangenomen. Geschat wordt dat op dit moment aan de Costa Blanca en de Costa del Sol bijna een half miljoen ouderen overwinteren, van wie minstens de helft de Nederlandse nationaliteit heeft. Ik ontmoette in 2008 Bep en Jaap van den Bos en zij overwinterden jarenlang in Benidorm. Maar hoe vul je de dagen, in een appartementje in de stillere maanden?!
Degenen die goed bij kas zitten, gaan nog steeds het liefst naar het mondaine Marbella, de mensen met een minder gevulde portemonnee kiezen voor Benidorm. De stad die in de afgelopen 50 jaar is gegroeid van een onbetekenend vlekje op de kaart tot één groot vakantieverblijf in deze tijd van het jaar. Vooral in de jaren 80 verbleef er een grote Nederlandse kolonie en waar het Nederlands, de Spaanse taal overheerste als voertaal.
De overwinteraars hebben hun eigen specifieke problemen. Volgens de deskundigen zouden ze er goed aan doen om eerst op proef te gaan. Overwinteren moet je leren. De kans dat ouderen wegkwijnen tussen de wolkenkrabbers is groot. Een overwinteraar kan beste langzaam zijn overwinteringsstatus opbouwen. Dus het eerste jaar niet langer dan een maand in Spanje blijven, daarna wat langer, tot men de hele ruk van oktober tot april aan kan.
Een willekeurige dag met contrasten. De tatoeages op de armen van een Engelse man en de bonten jas van zijn vrouw zijn een groot contrast. En dan al die keurige witte boorden van de Spaanse mannen tegenover de niets verhullende Hollandse strapless, die van de gerimpelde bruine vellen omlaag dreigen te zakken. De Spanjaarden tonen hun wintergarderobe, De Nederlanders en Belgen laten zoveel mogelijk gebruind vel zien en met de mode uit de tijd dat ze nog hard toewerkten naar een heerlijke oude dag aan de Costa Blanca.
Kleren maken niet alleen de man, maar ook de nationaliteit. De Engelsen met kleding uit de jaren zeventig. De meest afschuwelijke kleurencombinaties trekken voorbij. Maar de Nederlanders kunnen er ook wat van. Kledingstukken uit alle modestijlen van de afgelopen twintig jaar en alle jaargetijden worden door elkaar gedragen. Een bontjas met gympies, bontlaarzen onder een trainingspak. Hier kan alles!
Altijd een belangrijk onderdeel van de dag was een kijkje nemen bij de kiosk die hopelijk nog een Telegraaf had liggen. Net gearriveerd, maar toch al 3 dagen oud. Even het weer in Nederland checken. En dan even naar huis bellen. Nu is het niet meer voor te stellen, maar je moest op zoek naar een telefooncel of belhuisje met de meest gunstige tarieven. Voor de telefooncabine van Telefonica vormde zich een lange rij mensen Er stonden twee van die cabines op het Levante strand. De buitenlanders konden in zo’n cabine onbekommerd naar het thuisfront bellen. Naderhand rekenden ze gewoon af bij een mevrouw. Ze werden daardoor niet plotseling afgebroken doordat de munten op waren. Dat gebeurde maar al te vaak.
Koude voeten
De overwinteraars stappen zo van de warme vloerbedekking thuis, over op de appartement plavuizen. En da’s zonder vloerverwarming ook in de Spaanse winter verre van behaaglijk, De doorgewinterden kopen een vloerkleed, Degenen die menen uitgeslapen te zijn vragen quasi naïef aan de hostess of ze niet wat kan doen aan de koude voeten, Dat zijn degenen die zich niet terdege hebben voorbereid op het overwinteren. Sommigen hebben de deuren van het balkon open staan, de verwarming op maximaal en klagen dan over koude voeten. De energieverspilling wordt zo langzamerhand een groot problem voor de verhuurders. Want energie is ook in Spanje niet goedkoop. Dat geldt trouwens ook in de zomer waar mensen de airco de hele dag aan laten als ze op het strand zitten.
In de zomermaanden heeft de reisleiding met andere problemen te maken dan in de winter, Dan zijn er vechtpartijen, huwelijksproblemen, de politie en de gevangenis. ‘s Winters wordt er meer gezeurd. Dan zit men met zakkenrollers, ouderen die de weg zijn kwijtgeraakt of toch een tikkie heimwee hebben naar de kleinkinderen. Ach, je laat niet veel achter in Nederland, ja natuurlijk je kinderen, maar die komen af en toe over. Vrienden heb je hier genoeg. ‘s Avonds drink je gezellig een borreltje op je appartement. Een Kerstboom in Benidorm Kopen? Welnee, die zie je hier trouwens maar erg weinig. Spanjaarden hebben geen kerstboom. Waarom zouden ze, Alles gebeurt hier immers buitenshuis en dat is voor de ouderen toch een beetje kaal.
Alles is in Nederland en België beter, behalve de temperatuur
de overwinteraars
Bert Maas was eigenaar van restaurant-bar Mexico. In zijn etablissement trad Augustin op. Een man die geen moeite had om vrouw te lijken. Hij bracht een aantal jaren een gewild travestienummer. Hoogtepunt voor de overwinteraars en zo’n act duurde de hele avond. Anders had je nog de dames van het reisbureau om een beetje afleiding brengen Er gaat geen avond voorbij of de overwinteraars kunnen sjoelen, klaverjassen of gewoon televisiekijken. Sommige reisbureaus namen vroeger in Nederland de leukste televisieprogramma’s op met de video en stuurden die één keer per week naar Spanje. Het leven van alledag, zoals dat in Nederland en België wordt geleid, wordt gewoon voortgezet door het gros van de overwinteraars. Het zijn nu eenmaal huiselijke types. Een avondje kaarten bij de Buren, een bingo en vroeger presenteerde Radio Benidorm diverse Playbackshows met Peter Dieckmann en Jerry Arends.
Populair
Peter Dieckmann is Radio Benidorm. Hij was er trots op dat hij het enige Nederlandstalige radioprogramma in Spanje had. Peter draaide in z’n eentje tien en een half uur radio per week. En als ie eens ziek werd? Dat was er niet bij. Toen hij zijn stem kwijt was stonden er binnen vijf minuten tien mensen voor de studio met keelpastilles. Veel Nederlandse artiesten kwamen bij hem. Zoals Dolf Brouwers.
Hij bracht regelmatig de kerstdagen in Benidorm door met zijn vrouw Gré. Het programma was populair. Zeker toen in 1985 via Radio Benidorm het programma van Andre van Duin werd uitgezonden; Bak ze bruin met Andre van Duin. Toen, in 1985 was het een hoogtepunt van de week voor veel overwinteraars. Want ook na een paar maanden zon kan het aardig gaan vervelen aan de Spaanse kust. Da’s ook niet zo’n wonder als sommigen van mening zijn dat alleen het weer in Spanje beter is… (Patrick Mulder)